Silent Hedging: Spot Varlıkları Koruma Taktikleri.

Silent Hedging: Spot Varlıkları Koruma Taktikleri

Kripto para piyasaları, sundukları yüksek getiri potansiyeli ile yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ederken, aynı zamanda yüksek volatilite ve öngörülemeyen fiyat hareketleriyle de bilinir. Spot piyasalarda bir varlığa sahip olmak (uzun pozisyon tutmak) heyecan verici olabilir, ancak bu varlığın değerinin aniden düşmesi riski her zaman mevcuttur. İşte bu noktada, profesyonel yatırımcıların arsenalindeki en güçlü araçlardan biri devreye girer: Korunma (Hedging).

Bu makale, özellikle spot piyasada elinde kripto varlık bulunduran yatırımcıların, bu varlıkları vadeli işlemler (futures) kullanarak nasıl sessizce ve etkili bir şekilde koruyabileceklerini (silent hedging) anlatmayı amaçlamaktadır. Yeni başlayanlar için bile anlaşılır bir dille, bu stratejilerin temellerini, uygulanış biçimlerini ve dikkat edilmesi gereken kritik noktaları inceleyeceğiz.

Giriş: Neden Korunma (Hedging) Yapmalıyız?

Spot piyasada bir kripto parayı satın aldığınızda (örneğin Bitcoin veya Ethereum), o varlığın gelecekteki fiyat artışından faydalanmayı umarsınız. Bu, temel olarak Spot Piyasada Uzun Pozisyon Tutma stratejisidir. Ancak, piyasa koşulları hızla değişebilir. Makroekonomik haberler, düzenleyici açıklamalar veya teknik göstergelerdeki ani değişimler, pozisyonunuzun değerini kısa sürede ciddi ölçüde azaltabilir.

Korunma, sigorta poliçesi gibidir. Amacı, potansiyel kayıpları sınırlamak, portföyünüzün genel riskini azaltmak ve piyasa düşüşleri sırasında bile sermayenizi korumaktır. Sessiz korunma (Silent Hedging) terimi, genellikle pozisyonun büyüklüğünü veya varlığın kendisini satmadan, türev araçlar aracılığıyla riskin nötralize edilmesi anlamına gelir.

Kripto piyasalarında risk yönetimi, sadece kârı maksimize etmekle değil, aynı zamanda sermayeyi korumakla da ilgilidir. Bu bağlamda, vadeli işlemler, spot pozisyonlara karşı bir dengeleyici görevi görür. Bu dengeyi nasıl kuracağımızı anlamak için, öncelikle spot ve vadeli işlemler arasındaki ilişkiyi kavramamız gerekir. Detaylı bilgi için Kripto Alım Satımında Risk Dengesi Spot Ve Vadeli İşlemler konusuna göz atılabilir.

Vadeli İşlemlerin Temelleri ve Korunmadaki Rolü

Vadeli işlemler (futures), belirli bir varlığı, gelecekteki bir tarihte, bugünden belirlenen bir fiyattan alma veya satma yükümlülüğü getiren sözleşmelerdir. Korunma amacıyla vadeli işlemleri kullanırken, genellikle 'kısa pozisyon' (shorting) açarak korunma sağlarız.

Eğer spot piyasada 1 BTC sahibiyseniz ve fiyat düşüşünden endişe ediyorsanız, vadeli piyasada 1 BTC'lik bir kısa pozisyon açarsınız.

• **Senaryo 1: Fiyat Yükselir:** Spot pozisyonunuz kâr eder, vadeli pozisyonunuz aynı oranda zarar eder (veya tersi). Net değişiminiz minimum olur.
• **Senaryo 2: Fiyat Düşer:** Spot pozisyonunuz zarar eder, vadeli kısa pozisyonunuz aynı oranda kâr eder. Net değişiminiz minimum olur.

Bu, temel bir korunma mantığıdır ve Basit Korunma (hedging) Senaryoları başlığında daha ayrıntılı ele alınmıştır. Sessiz korunmanın güzelliği, spot varlığınızı satmak zorunda kalmamanızdır; yani, fiyat yükselirse kâr etme potansiyelinizi korursunuz.

Vadeli İşlem Çeşitleri ve Seçim

Korunma için genellikle iki ana vadeli işlem türü kullanılır:

1. **Sürekli Vadeli İşlemler (Perpetual Futures):** Belirli bir vade tarihi yoktur. Fonlama oranları (funding rates) aracılığıyla fiyatı spot fiyata yakın tutarlar. Çoğu yatırımcı, esnekliği nedeniyle bunları tercih eder. 2. **Vadeli İşlemler (Futures Contracts):** Belirli bir teslimat tarihi vardır (örneğin, Mart 2025). Bu, özellikle uzun vadeli ve kesin zamanlı korunma gerektiren durumlar için uygundur.

Sessiz korunma genellikle kısa ve orta vadeli risk yönetimi için yapıldığı için, çoğu zaman Sürekli Vadeli İşlemler tercih edilir.

Silent Hedging Stratejileri: Spot Pozisyonları Koruma Taktikleri

Sessiz korunma, pozisyonunuzu bozmadan piyasa riskini yönetme sanatıdır. İşte spot varlıklarınızı korumak için kullanabileceğiniz profesyonel taktikler.

1. Tam Korunma (Full Hedging)

Bu, en basit ve en doğrudan yaklaşımdır. Amaç, spot pozisyonunuzun fiyat hareketine karşı tamamen nötr (sıfır beta) hale gelmektir.

Uygulama Adımları:

1. **Spot Pozisyon Büyüklüğünü Belirleyin:** Diyelim ki, 10.000 USD değerinde BTC sahibisiniz. 2. **Eşit Büyüklükte Kısa Pozisyon Açın:** Vadeli piyasada, 10.000 USD değerinde BTC'yi kısa pozisyona alın. 3. **Oranlama:** Eğer kaldıraç kullanmıyorsanız (veya 1x kaldıraçla işlem yapıyorsanız), 10 BTC spot pozisyonunuz varsa, 10 BTC'lik vadeli kısa pozisyon açarsınız.

Sonuç: BTC fiyatı %10 düşerse, spot pozisyonunuz 1.000 USD kaybederken, vadeli kısa pozisyonunuz 1.000 USD kazanır. Net etki sıfırdır. Fiyat yükselirse, her iki pozisyon da birbirini iptal eder. Bu, piyasa yönü hakkında emin olmadığınız ancak varlığınızı satmak istemediğiniz durumlar için idealdir.

2. Kısmi Korunma (Partial Hedging)

Çoğu zaman yatırımcılar, piyasanın bir miktar düşüşüne izin vermeye razıdır, ancak büyük bir çöküşten korunmak isterler. Bu, kısmi korunma ile sağlanır.

Uygulama Adımları:

1. **Risk Toleransını Belirleyin:** Spot pozisyonunuzun %50'sini korumak istediğinizi varsayalım. 2. **Yarım Pozisyon Açın:** 10 BTC spot pozisyonunuz varsa, 5 BTC'lik vadeli kısa pozisyon açarsınız.

Sonuç: BTC fiyatı %10 düşerse:

• Spot Kayıp: 1.000 USD
• Vadeli Kazanç: 500 USD
• Net Kayıp: 500 USD

Bu strateji, piyasa düşüşlerinden bir miktar kâr potansiyelini feda etmenize rağmen, ana sermayenizin yarısını korur ve kalan yarısı ile düşüşten faydalanmanıza olanak tanır.

3. Korelasyona Dayalı Korunma (Correlation-Based Hedging)

Bazen doğrudan elinizdeki varlığı değil, o varlıkla yüksek korelasyona sahip başka bir varlığı koruma aracı olarak kullanabilirsiniz. Örneğin, elinizde Solana (SOL) spot pozisyonu varken, SOL vadeli işlemleri likit değilse veya fonlama oranları çok yüksekse, BTC vadeli işlemlerini kullanabilirsiniz.

Bitcoin, genellikle tüm kripto piyasasının genel yönünü belirlediği için, SOL/BTC korelasyonu yüksek olduğu sürece BTC kısa pozisyonu, SOL pozisyonunuz için bir miktar koruma sağlayacaktır. Ancak bu, tam koruma sağlamaz ve korelasyon riskini beraberinde getirir.

4. Fonlama Oranlarını Kullanarak Korunma (Funding Rate Arbitrage/Hedging)

Sürekli vadeli işlemlerde, uzun ve kısa pozisyonlar arasındaki dengeyi sağlamak için fonlama oranları ödenir veya alınır.

Eğer spot pozisyonunuzu korumak için açtığınız kısa pozisyon, yüksek pozitif fonlama oranına tabi ise (yani kısa pozisyon açanlar uzun pozisyon açanlara ödeme yapıyorsa), bu ödemeler korunma maliyetinizi artırır.

Sessiz korunma yaparken, fonlama oranlarını dikkate almalısınız:

• **Uzun Pozisyonları Koruma:** Eğer piyasa aşırı uzun pozisyon odaklıysa ve fonlama oranları yükseğe çıkmışsa, kısa pozisyon açmak size sürekli fonlama ödemesi getirecektir. Bu, korunma maliyetinizdir.
• **Stratejik Zamanlama:** Fonlama oranlarının nispeten düşük olduğu dönemlerde korunma açmak, uzun vadeli maliyeti düşürür.

Kaldıraç ve Korunma: Hassas Ayar Yapmak

Vadeli işlemlerin en önemli özelliği kaldıraçtır. Kaldıraç, korunma oranını ayarlarken inanılmaz derecede hassas olmanızı sağlar, ancak aynı zamanda likidasyon riskini de beraberinde getirir.

Eğer spot pozisyonunuzu korumak için vadeli piyasada kaldıraç kullanıyorsanız, çok dikkatli olmalısınız.

Örnek: Spot Varlığı Kaldıraçla Koruma

Diyelim ki 10.000 USD değerinde BTC spot pozisyonunuz var. Vadeli piyasada 5x kaldıraç kullanıyorsunuz.

Eğer tam korunma hedefliyorsanız (10.000 USD'lik kısa pozisyon), vadeli piyasada yalnızca 2.000 USD nominal değerinde (10.000 USD / 5 kaldıraç) bir pozisyon açmanız yeterli olacaktır.

Risk: Eğer spot pozisyonunuz düşerken, vadeli pozisyonunuzun kaldıraç oranı nedeniyle likidasyon seviyesine yaklaşırsanız, korunma mekanizması çöker. Kaldıraç kullanırken, spot pozisyonunuzun değerindeki değişim ile vadeli pozisyonunuzun likidasyon fiyatı arasındaki ilişkiyi sürekli izlemelisiniz.

Profesyonel yatırımcılar, tam korunma yaparken genellikle vadeli işlemlerde düşük kaldıraç kullanmayı veya hiç kullanmamayı tercih ederler, çünkü amaç kâr etmek değil, riski nötralize etmektir.

Korunma Süresince Dikkat Edilmesi Gereken Kritik Faktörler

Sessiz korunma, pasif bir eylem gibi görünse de, sürekli izleme gerektiren dinamik bir süreçtir.

1. Basis Riski (Basis Risk)

Basis, spot fiyat ile vadeli işlem fiyatı arasındaki farktır.

$$ \text{Basis} = \text{Vadeli İşlem Fiyatı} - \text{Spot Fiyat} $$

Korunma yaparken, ideal olarak vadeli fiyatın spot fiyata eşit olmasını (Basis = 0) istersiniz. Ancak, özellikle sürekli vadeli işlemlerde, fonlama oranları nedeniyle bu fark (premium veya discount) mevcuttur.

• **Premium (Vadeli Fiyat > Spot Fiyat):** Eğer vadeli fiyat spot fiyattan yüksekse, kısa pozisyon açtığınızda bu farkı ödemeniz gerekir (fonlama oranları yoluyla veya sözleşme vadesi geldiğinde).
• **Discount (Vadeli Fiyat < Spot Fiyat):** Eğer vadeli fiyat spot fiyattan düşükse, kısa pozisyonunuz bu farktan dolayı ek bir kâr sağlayabilir.

Basis riski, korunma oranınızın mükemmel olmadığı anlamına gelir. Piyasa koşulları değiştikçe, bu fark da değişir ve korunmanızın etkinliğini etkiler.

2. Yeniden Ayarlama (Rebalancing)

Spot pozisyonunuzun büyüklüğü değişirse, korunma oranınızı da değiştirmeniz gerekir.

Örneğin, 10 BTC ile başladınız ve 5 BTC'lik koruma açtınız. Daha sonra spot cüzdanınıza 2 BTC daha eklediniz. Artık toplam 12 BTC'niz var. Korunma oranınızı (örneğin %50) korumak için vadeli kısa pozisyonunuzu 6 BTC'ye çıkarmanız gerekir.

Bu yeniden ayarlama süreci, özellikle piyasa hareketlerinin hızlı olduğu zamanlarda kritik öneme sahiptir.

3. Likidasyon Riski (Vadeli Piyasada)

Spot piyasada tuttuğunuz varlıklar likidite riski taşır (satış baskısı nedeniyle fiyatın çökmesi), ancak vadeli piyasada açtığınız kısa pozisyonlar likidasyon riski taşır.

Eğer piyasa beklenmedik bir şekilde hızla yükselirse ve kısa pozisyonunuz yeterli teminatla desteklenmiyorsa, pozisyonunuz tasfiye edilebilir. Bu durumda, spot varlığınız düşüş yaşarken, korunma mekanizmanız aniden ortadan kalkar ve büyük bir kayıp yaşarsınız.

Sessiz korunma yaparken, vadeli pozisyonunuz için daima yeterli teminat (margin) bıraktığınızdan emin olun ve ani ve güçlü yukarı yönlü hareketlere karşı stop-loss seviyeleri (eğer mümkünse) veya ek teminat tamponları bulundurun.

4. İşlem Maliyetleri ve Vergilendirme

Korunma işlemleri, sürekli alım satım anlamına gelmez, ancak yine de işlem ücretleri doğurur. Özellikle sık sık yeniden ayarlama yapıyorsanız, bu maliyetler birikerek korunmanın faydasını azaltabilir.

Ayrıca, farklı yargı bölgelerinde spot varlık satışı ile vadeli işlem kâr/zararlarının vergilendirilmesi farklılık gösterebilir. Profesyonel bir yatırımcı olarak, korunma işlemlerinizin vergi sonuçlarını anlamak zorunludur.

İleri Düzey Silent Hedging Taktikleri

Temel tam ve kısmi korunmanın ötesinde, daha sofistike yatırımcılar piyasa beklentilerine göre korunma oranlarını dinamik olarak ayarlarlar.

1. Dinamik Beta Ayarlaması

Beta, bir varlığın veya portföyün, genel piyasaya (bu durumda BTC veya endeks) göre ne kadar hassas olduğunu gösterir. Spot pozisyonunuz için bir "beta" değeri belirleyebilirsiniz.

• Eğer piyasanın genel olarak yatay seyredeceğini düşünüyorsanız, Beta'yı 0.5'e ayarlayabilirsiniz (Yarı Korunma).
• Eğer piyasanın sert düşeceğini düşünüyorsanız, Beta'yı 1.0'a (Tam Korunma) veya hatta 1.2'ye (Aşırı Korunma) ayarlayabilirsiniz.

Dinamik ayarlama, piyasa duyarlılığınızı (sentiment) vadeli pozisyon büyüklüğünüze yansıtmanın bir yoludur.

2. Opsiyonlar Aracılığıyla Sessiz Korunma (Alternatif)

Vadeli işlemler yerine, opsiyonlar da mükemmel bir korunma aracıdır. Spot varlığınızı korumak için, elinizdeki varlık miktarı kadar 'Satım Opsiyonu' (Put Option) satın alabilirsiniz.

• **Avantajı:** Satım opsiyonu satın almak, size belirli bir fiyattan satma hakkı verir ancak yükümlülük getirmez. En kötü senaryoda kaybedeceğiniz miktar, ödediğiniz primdir. Bu, vadeli piyasadaki likidasyon riskini tamamen ortadan kaldırır.
• **Dezavantajı:** Prim ödemesi, korunmanın doğrudan maliyetidir. Eğer piyasa yükselirse, prim yanar ve bu, spot kârınızdan düşülür.

Opsiyonlar, korunmanın maliyetini önceden belirlemek isteyenler için en "sessiz" yöntem olabilir, çünkü vadeli piyasada olduğu gibi sürekli teminat yönetimi gerektirmez.

3. Farklı Vade Tarihli Sözleşmeler Kullanma (Roll Yield)

Eğer sürekli vadeli işlemler yerine belirli tarihli vadeli işlemler kullanıyorsanız (örneğin, Haziran sözleşmesi ile Mart pozisyonunu koruyorsanız), vadelere yakınlaşırken oluşan fiyat farkını yönetmeniz gerekir.

Eğer Haziran sözleşmesi, Mart sözleşmesinden daha ucuza işlem görüyorsa (Backwardation), kısa pozisyonunuzu korumak için daha az maliyetle yeni bir sözleşmeye geçiş yapabilirsiniz. Bu "roll yield" mekanizması, doğru yönetildiğinde korunma maliyetini düşürebilir.

Korunma Stratejilerinin Uygulanması: Adım Adım Kılavuz

Bu kılavuz, yeni başlayan bir yatırımcının spot pozisyonunu korumak için atması gereken pratik adımları özetlemektedir.

Adım 1: Risk Değerlendirmesi ve Hedef Belirleme

1. Spot Varlık Miktarı: Elinizde ne kadar varlık var? (Örn: 5 ETH) 2. Mevcut Piyasa Değeri: Bu varlığın USD cinsinden değeri nedir? (Örn: 15.000 USD) 3. Korunma Hedefi: Ne kadarını korumak istiyorsunuz? (Örn: %75 oranında koruma) 4. Korunma Süresi: Bu riskten ne kadar süreyle korunmak istiyorsunuz? (Örn: Önümüzdeki 1 ay)

Adım 2: Korunma Aracı Seçimi ve Oran Hesaplama

1. **Araç Seçimi:** Sürekli vadeli işlemleri seçtiğinizi varsayalım. 2. **Korunacak Miktar:** 15.000 USD değerinin %75'i = 11.250 USD. 3. **Vadeli Pozisyon Büyüklüğü:** Vadeli piyasada 11.250 USD değerinde kısa pozisyon açmalısınız. (Kaldıraç kullanmıyorsanız, bu, spot pozisyonunuzun %75'i kadar kontrat demektir.)

Adım 3: Vadeli İşlem Hesabını Hazırlama

1. **Teminat Fonu Ayırma:** Açacağınız kısa pozisyon için likidasyon riskini önlemek amacıyla, vadeli hesapta yeterli teminat bulundurun. (Örn: 11.250 USD'lik pozisyon için, 1.5x veya 2x marjin ayırmak mantıklı olabilir.) 2. **İşlem Yapma:** Seçtiğiniz borsada (örneğin Binance, Bybit, vb.) ilgili sürekli vadeli işlem çiftinde (ETHUSDT Perpetual) piyasa emri veya limit emri ile belirlenen USD değerinde kısa pozisyon açın.

Adım 4: İzleme ve Yönetim

1. **Günlük İzleme:** Fonlama oranlarını kontrol edin. Eğer oranlar aşırı yükselmişse, korunma maliyetiniz artıyor demektir. 2. **Yeniden Ayarlama:** Eğer spot pozisyonunuza alım/satım yaparak ekleme/çıkarma yaparsanız, Adım 2'ye dönerek vadeli pozisyonunuzu güncelleyin. 3. **Korunmayı Sonlandırma:** Piyasa riskinin azaldığına karar verdiğinizde, vadeli piyasadaki kısa pozisyonu kapatın (karşıt işlem yaparak). Bu, spot varlığınızın serbestçe yükselmesine veya düşmesine izin verirken, korunma mekanizmasını devre dışı bırakır.

Sonuç: Sessiz Kalkanınızı Oluşturmak

Silent Hedging, kripto vadeli işlemlerinin en sofistike ve koruyucu uygulamalarından biridir. Spot piyasada uzun vadeli inancınızı korurken, kısa vadeli piyasa gürültüsünden ve potansiyel düşüşlerden korunmanızı sağlar. Bu, spekülasyon değil, sermaye koruma stratejisidir.

Başarılı bir sessiz korunma, sadece pozisyon açmakla değil; basis riskini anlamak, fonlama oranlarını yönetmek ve pozisyonu dinamik olarak ayarlamakla mümkündür. Yeni başlayanlar için en güvenli yol, tam veya kısmi korunma ile başlamak ve kaldıraç kullanımından kaçınmaktır. Unutmayın, kripto piyasalarında en iyi tüccarlar, en çok kazananlar değil, en az kaybedenlerdir.

Önerilen Vadeli İşlem Borsaları

Borsa	Vadeli işlemler avantajları ve hoş geldin bonusları	Kayıt / Teklif
Binance Futures	125×’e kadar kaldıraç, USDⓈ-M kontratları; yeni kullanıcılar 100 USD’ye kadar hoş geldin kuponu alabilir, ayrıca spot işlemlerde ömür boyu %20 indirim ve ilk 30 gün vadeli işlemlerde %10 indirim	Hemen kaydol
Bybit Futures	Ters & lineer perpetual sözleşmeler; 5 100 USD’ye kadar hoş geldin paketi, anında kuponlar ve görevleri tamamlayarak 30 000 USD’ye kadar kademeli bonuslar	İşlem yapmaya başla
BingX Futures	Kopya işlem ve sosyal özellikler; yeni kullanıcılar 7 700 USD’ye kadar ödül ve işlem ücretlerinde %50 indirim kazanabilir	BingX’e katıl
WEEX Futures	30 000 USDT’ye kadar hoş geldin paketi; 50–500 USD arası depozit bonusları; vadeli işlem bonusları işlem ücretlerinde ve alım satımda kullanılabilir	WEEX’e kaydol
MEXC Futures	Vadeli işlem bonusları marj veya ücret ödemesi olarak kullanılabilir; kampanyalar depozit bonuslarını içerir (örnek: 100 USDT yatır → 10 USD bonus kazan)	MEXC’e katıl

Topluluğumuza Katılın

Sinyaller ve analizler için @startfuturestrading kanalımıza abone olun.